Cà phê rang xay loại nào ngon? 6 loại cafe rang xay không thể bỏ lỡ

Không gì đánh thức buổi sáng tốt hơn mùi thơm ngào ngạt của một ly cà phê rang xay mới. Nhưng giữa vô vàn lựa chọn ngoài kia, cà phê rang xay loại nào ngon thực sự? Là người yêu cà phê, hẳn bạn cũng từng đắn đo trước kệ hàng dài đầy ắp những cái tên quen – lạ, mỗi loại đều hứa hẹn một hương vị đặc biệt. Đừng lo, bài viết dưới đây sẽ giúp bạn khám phá 6 loại cà phê rang xay được đánh giá cao nhất, tinh túy nhất từ đất Việt, dành cho những người trân trọng từng giọt cà phê đúng nghĩa.

Cà phê rang xay nguyên chất là gì?

Cà phê rang xay hay còn có cái tên gọi khác là cà phê mộc được rang xay nguyên chất, không có chất phụ gia, không chất bảo quản. Khi pha chế, cà phê rang xay cũng không sử dụng thêm nguyên liệu để giữ nguyên vị đậm đà, thơm ngon.

Cà phê rang xay ngon được tạo ra từ hạt cà phê tươi sau thu hoạch, trải qua quy trình sơ chế tỉ mỉ và rang ở nhiệt độ phù hợp. Quá trình rang xay đòi hỏi kỹ thuật cao vì chỉ cần sai lệch một chút về thời gian hoặc nhiệt độ, hương vị cà phê sẽ thay đổi hoàn toàn.

Người thợ rang cà phê sẽ điều chỉnh thời gian và nhiệt độ tùy theo sở thích khách hàng. Những ai yêu thích hương thơm nhẹ nhàng, béo ngậy với vị ngọt tự nhiên có thể chọn cà phê được rang với một chút bơ để tạo hương thơm đặc biệt.

Cà phê mộc rang xay không chỉ ngon mà còn cung cấp nhiều lợi ích sức khỏe như tăng cường tỉnh táo, cải thiện trí nhớ, hỗ trợ giảm cân và chống oxy hóa,… Hiện nay có nhiều loại cà phê rang xay khác nhau, từ Arabica, Robusta, Culi,…  với những hương vị riêng biệt, đáp ứng đa dạng khẩu vị người tiêu dùng. Nhưng để tìm ra cà phê rang xay loại nào ngon thì không dễ dàng.

Tiêu chí chọn cà phê rang xay loại nào ngon

Nguồn gốc xuất xứ

Nguồn gốc xuất xứ đóng vai trò quyết định, không phải ở đâu cũng trồng được cà phê. Tại Việt Nam, Đắk Lắk, Buôn Ma Thuột và Cầu Đất là những vùng trồng cà phê lớn nhất với điều kiện thời tiết lý tưởng. Cà phê từ những vùng đất này đảm bảo chất lượng cao nhờ được canh tác trong môi trường thuận lợi.

Mức độ rang

Mức độ rang ảnh hưởng trực tiếp đến hương thơm và vị đặc trưng của cà phê. Hiện nay, cách rang cà phê cũng được cải biến rất đa dạng để mang đến những hương vị khác nhau phục vụ khách hàng.

Cà phê rang nhẹ có vị ít đắng, thiên về chua với hương thơm thoang thoảng. Trong khi cà phê rang vừa sẽ tạo ra sự cân bằng giữa vị chua nhẹ và hậu vị đắng, hương thơm nồng nàn hơn. Những ai yêu thích vị đắng mộc mạc sẽ phù hợp với cà phê rang đậm có hương thơm nồng nàn nhất.

Mức độ xay

Độ xay cũng ảnh hưởng phần nào đến cảm nhận hương vị. Cà phê xay quá thô sẽ cho vị nhạt do caffeine không được chiết xuất đầy đủ, trong khi cà phê xay quá mịn lại tạo vị đắng khó chịu. Vì thế an toàn nhất bạn nên chọn độ mịn vừa phải tùy thuộc nhu cầu và dụng cụ pha.

Hương vị và màu sắc

Cà phê rang xay ngon nguyên chất thường có hương thơm đặc trưng và không pha lẫn mùi lạ. Cà phê chất lượng chỉ lan tỏa hương thơm trong 1 tuần sau khi mở bao bì. Nếu sau thời gian này mùi hương vẫn nồng nàn, có thể cà phê đã không còn nguyên chất mà đã được pha thêm các chất phụ gia.

Về màu sắc, cà phê nguyên chất sau rang xay có màu nâu cánh gián hoặc nâu đậm đồng đều. Đây là dấu hiệu nhận biết cà phê rang xay loại nào ngon được rang ở mức độ phù hợp.

6 loại cà phê rang xay ngon nhất không nên bỏ qua

1. Cà phê Chồn

Cà phê Chồn (hay còn gọi là civet coffee) là một trong những loại cà phê rang xay đặc biệt và quý hiếm bậc nhất thế giới, không chỉ vì sản lượng cực kỳ giới hạn, mà còn bởi quy trình tạo thành độc nhất vô nhị trong thế giới cà phê. Tại Việt Nam, cà phê Chồn được sản xuất chủ yếu ở các vùng cao nguyên như Lâm Đồng, Đắk Lắk, những nơi vừa sở hữu khí hậu mát mẻ, độ cao lý tưởng, vừa có hệ sinh thái phù hợp cho loài cầy vòi hương (chồn hương) sinh sống tự nhiên.

Điểm đặc biệt của cà phê Chồn không nằm ở giống cà phê mà ở quá trình tiêu hóa tự nhiên của loài chồn. Chúng có xu hướng lựa chọn những quả cà phê chín mọng nhất, ngon nhất để ăn. Sau khi qua hệ tiêu hóa, lớp vỏ thịt của quả cà phê bị phân hủy, còn nhân cà phê thì chịu tác động của enzym tiêu hóa, làm thay đổi cấu trúc protein trong hạt. Chính sự biến đổi sinh học tự nhiên này giúp loại bỏ vị đắng chát thông thường, đồng thời phát triển thêm những tầng hương phức tạp và mượt mà đặc trưng.

Sau khi được thu nhặt từ phân chồn, hạt cà phê sẽ trải qua một quá trình sơ chế cực kỳ tỉ mỉ: làm sạch kỹ bằng nước nhiều lần, phơi nắng tự nhiên để tránh ảnh hưởng đến cấu trúc enzyme, và cuối cùng là rang bằng phương pháp nhẹ để giữ nguyên những đặc tính độc đáo đã được phát triển trong quá trình lên men sinh học. Cà phê Chồn không thể rang quá đậm vì sẽ làm mất đi sự mềm mại và thanh thoát trong hương vị, điều mà giới sành cà phê xem là quý giá nhất của loại cà phê này.

Về mặt cảm quan, cà phê Chồn mang lại hương thơm đầy đặn, sâu lắng và nhiều tầng: có thể nhận ra mùi hoa quả khô, caramel, hương gỗ, socola đen và đôi khi là chút mùi đất ẩm đặc trưng sau mưa. Vị cà phê khi uống rất mượt, êm như nhung, không gắt, với hậu vị kéo dài đầy mê hoặc. Đây là loại cà phê mà bạn không nên pha vội, mà nên chiết xuất chậm, nhâm nhi từ từ để cảm nhận hết chiều sâu và sự biến chuyển tinh tế trong từng giọt.

Do quy trình sản xuất hoàn toàn tự nhiên, phụ thuộc vào hành vi của chồn hoang dã, nên sản lượng cà phê Chồn vô cùng giới hạn. Chính vì thế, nó thường được xem như một món quà xa xỉ, một biểu tượng của sự tinh tế và đẳng cấp trong giới yêu cà phê. Những hạt cà phê Chồn nguyên chất luôn được đóng gói và bảo quản trong điều kiện nghiêm ngặt, thường chỉ xuất hiện ở những quán cà phê đặc sản cao cấp hoặc được dùng làm quà tặng ngoại giao rất giá trị.

2. Arabica Cầu Đất

Arabica Cầu Đất được trồng ở độ cao 1600m so với mực nước biển, là loại cà phê rang xay loại nào ngon đặc sản nổi tiếng từ vùng Cầu Đất, Đà Lạt. Vị trí địa lý đặc biệt này mang lại cho cà phê những ưu thế vượt trội về chất lượng.

Khí hậu mát mẻ quanh năm của cao nguyên Đà Lạt tạo điều kiện lý tưởng cho cây cà phê phát triển chậm và đều đặn. Nhiệt độ ban ngày dao động 20-25°C, ban đêm xuống 15-18°C giúp hạt cà phê tích lũy được nhiều chất dinh dưỡng và tạo hương vị đặc trưng.

Đất bazan đỏ màu mỡ ở vùng Cầu Đất giàu khoáng chất, thoát nước tốt nhưng vẫn giữ được độ ẩm cần thiết. Điều này giúp cây cà phê hút được đầy đủ dinh dưỡng, cho ra những hạt cà phê căng tròn, đồng đều về kích thước.

Khi rang ở nhiệt độ vừa phải, Arabica Cầu Đất tạo sự hòa quyện hoàn hảo giữa vị chua nhẹ và đắng dịu. Điểm đặc biệt của loại cà phê rang xay ngon này là hậu vị chua thanh, sạch không lưu lại cảm giác gắt trong họng. Hương thơm nhẹ nhàng, tự nhiên có thể lưu giữ trong khoang miệng khá lâu.

Arabica Cầu Đất thường được rang ở mức nhẹ đến trung bình để giữ nguyên các tầng hương vị phức tạp. Loại cà phê này rất phù hợp với những ai yêu thích hương vị tinh tế, không quá nồng như các loại Robusta.

3. Robusta Honey

Robusta Honey hay cà phê mật ong là cà phê rang xay ngon có hàm lượng caffeine cao (2-3% so với 1-2% của Arabica), mang lại cảm giác tỉnh táo bền lâu. Tên gọi “mật ong” không phải do việc trộn mật ong vào cà phê mà xuất phát từ màu sắc đặc trưng của hạt sau khi chế biến.

Robusta Honey được chế biến từ 100% hạt cà phê Robusta chín tươi, được tuyển chọn kỹ lưỡng bằng máy chuyên dụng hoặc hái lựa thủ công. Đây là thành phẩm tuyệt vời từ vùng đất Cao Nguyên với điều kiện khí hậu lý tưởng.

Phương pháp chế biến Honey (bán ướt) khác biệt hoàn toàn so với các phương pháp truyền thống. Thay vì loại bỏ hoàn toàn lớp chất nhầy như chế biến ướt, hay giữ nguyên vỏ như chế biến khô, phương pháp Honey chỉ tách vỏ ngoài và giữ lại lớp thịt lụa bên trong.

Lớp chất nhầy này chứa 8-12% đường tự nhiên. Trong quá trình phơi khô, đường sẽ thẩm thấu vào nhân cà phê qua các phản ứng lên men tự nhiên. Chính điều này tạo ra hương vị ngọt đặc trưng và màu sắc giống mật ong cho hạt cà phê.

Robusta Honey thường được phân loại theo màu sắc đặc trưng

• White Honey (Mật ong trắng): Giữ lại ít lớp nhầy nhất, có màu vàng nhạt như mật ong hoa rừng. Vị ngọt nhẹ, chua thanh, ít đắng.
• Red Honey (Mật ong đỏ): Giữ lại lượng lớp nhầy vừa phải, tạo màu nâu đỏ đặc trưng. Vị ngọt đậm đà hơn, hương thơm phức tạp, hậu vị lưu lại lâu.
• Black Honey (Mật ong đen): Giữ lại nhiều lớp nhầy nhất, có màu nâu đậm gần đen. Hương vị mạnh mẽ nhất với notes socola đen, hạnh nhân nướng, vị ngọt sâu lắng.

Về hương vị, cà phê rang xay nào ngon nhất như Robusta Honey mang đến trải nghiệm hoàn toàn mới. Nó có vị trái cây tự nhiên nhưng không quá đậm như phương pháp chế biến khô, đồng thời có độ chua dịu không gắt như chế biến ướt.

Điểm thu hút nhất của Robusta Honey là vị ngọt tự nhiên đặc trưng, giống như có thêm mật ong và đường trong cà phê. Hương thơm trái cây chín mọng kết hợp với độ đắng đậm đà tạo sự cân bằng hoàn hảo.

Black Honey đặc biệt nổi bật với hương socola đen mạnh mẽ, mùi hạnh nhân nướng và gia vị. Khi pha phin truyền thống, bạn sẽ có ly cà phê đen đậm đà chocolate hoặc nâu caramel ngọt ngào. Pha máy espresso sẽ tạo lớp crema vàng óng, dày mịn với hương trái cây đậm đà, ngọt mà không hề đắng khó chịu.

4. Robusta Culi

Robusta Culi là cà phê rang xay loại nào ngon có đặc điểm nổi bật về hình dáng hạt. Khác với hạt cà phê thông thường có hình bầu dục với rãnh giữa, hạt Culi có hình tròn hoàn hảo không có rãnh chia đôi.

Hạt Culi hình thành từ hiện tượng tự nhiên hiếm gặp trong quá trình phát triển của quả cà phê. Thông thường, mỗi quả cà phê chứa 2 hạt nằm sát nhau, tạo ra mặt phẳng ở giữa. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, chỉ có 1 hạt duy nhất phát triển trong quả, khiến nó có hình tròn đều.

Tỷ lệ xuất hiện hạt Culi chỉ chiếm 5-10% tổng sản lượng cà phê, khiến nó trở thành loại cà phê hiếm và được săn đón. Sự khan hiếm này cũng là một trong những yếu tố làm tăng giá trị của cà phê rang xay ngon loại Culi.

Hạt Culi có kích thước đồng đều hơn hạt thông thường, tạo thuận lợi trong quá trình rang. Sự đồng đều về kích thước giúp nhiệt độ phân bố đều khắp hạt, tạo ra mức độ rang nhất quán và hương vị cân bằng.

Mật độ của hạt Culi cao hơn hạt thường do không có khoảng trống ở giữa. Điều này giúp hạt giữ được nhiều tinh dầu và hương vị hơn, tạo ra cà phê rang xay nào ngon với độ đậm đà nổi bật.

Robusta Culi mang hương vị mạnh mẽ, đậm đà hơn hẳn hạt Robusta thông thường. Vị đắng đặc trưng của Robusta được làm dịu bởi các notes ngọt tự nhiên, tạo sự cân bằng hài hòa.

Hương thơm của Culi có tầng hương phức tạp với notes chocolate, caramel và một chút mùi hạt rang. Hậu vị kéo dài với cảm giác ấm áp, không gây khó chịu như một số loại Robusta thông thường.

Do đặc tính đặc biệt này, Robusta Culi thường được sử dụng để pha các loại cà phê đặc biệt hoặc làm nguyên liệu chính cho các blend cao cấp. Giá thành của Culi thường cao hơn 20-30% so với Robusta thông thường.

5. Fine Robusta

Fine Robusta là dòng cà phê đặc sản đạt tiêu chuẩn chất lượng cao từ các tổ chức đánh giá cà phê uy tín thế giới. Đây là cà phê rang xay ngon nhất trong dòng Robusta, đánh dấu bước tiến mới trong việc nâng cao chất lượng cà phê Robusta Việt Nam.

Khái niệm “Fine Robusta” mới được phát triển khoảng 10 năm trở lại đây, với sự đóng góp quan trọng từ chính phủ Uganda và các nước trồng Robusta khác. Trước đây, Robusta chỉ được xem là loại cà phê thương mại với chất lượng thấp hơn Arabica. Tuy nhiên, những cải tiến trong kỹ thuật trồng trọt và chế biến đã tạo ra những sản phẩm Robusta đẳng cấp đặc sản.

Việt Nam, với vai trò là nước sản xuất Robusta lớn nhất thế giới, đã nhanh chóng áp dụng tiêu chuẩn này để nâng cao giá trị cà phê trong nước. Các vùng trồng cà phê tại Đắk Lắk, Gia Lai đã bắt đầu sản xuất Fine Robusta với chất lượng sánh ngang các loại Arabica đặc sản.

Fine Robusta được tuyển chọn từ 100% trái cà phê chín đỏ hoàn hảo, loại bỏ hoàn toàn trái xanh, vàng hoặc quá chín. Quá trình hái lựa thủ công đảm bảo chỉ những trái tốt nhất được chọn.

Phương pháp lên men tự nhiên được áp dụng một cách khoa học, kiểm soát chặt chẽ về thời gian, nhiệt độ và độ ẩm. Quá trình này thường kéo dài 12-24 giờ để phát triển các hương vị phức tạp.

Công đoạn phơi khô trong nhà kính là điểm đặc biệt của Fine Robusta. Thay vì phơi nắng trực tiếp, hạt cà phê được sấy khô trong môi trường kiểm soát, đảm bảo độ ẩm đồng đều và tránh các tác động xấu của thời tiết.

Cà phê rang xay nào ngon như Fine Robusta có palette hương vị vô cùng đa dạng, phá vỡ hoàn toàn định kiến về Robusta chỉ có vị đắng đơn điệu. Loại cà phê này mang đến hương vị trái cây phức hợp (Complex Fruities) với notes cherry, berry và citrus.

Tầng hương hoa và mật ong (Floral & Honey) tạo cảm giác ngọt ngào, thơm dịu. Vị mật ngọt (Molasses) kết hợp cùng caramel và chocolate tạo độ đậm đà đặc trưng. Các notes hạt cứng như hạnh nhân (Almond) và hạt phỉ (Hazelnuts) mang lại cảm giác béo ngậy, mượt mà.

Điều đặc biệt là hương vị trái cây (Fruity) – đây là đặc trưng tự nhiên chỉ có ở cà phê chất lượng cao, không thể tạo ra bằng cách pha trộn nhân tạo. Các loại cà phê kém chất lượng chỉ có thể tẩm hương vani, chocolate nhân tạo nhưng không bao giờ có được hương trái cây tự nhiên này.

Fine Robusta mang đến trải nghiệm ngọt lịm, mượt mà với hương vị chocolaty, caramel, fruity nổi bật. Dù pha với sữa hay thưởng thức nguyên chất, loại cà phê rang xay loại nào ngon này đều tạo ấn tượng mạnh mẽ với người thưởng thức.

Chất lượng Fine Robusta được các chuyên gia đánh giá cao, đặt nó vào hàng những loại cà phê Robusta chất lượng cao bậc nhất không chỉ tại Việt Nam mà còn trên thế giới.

6. Moka Cầu Đất

Moka Cầu Đất được đánh giá là một trong những loại cà phê rang xay ngon nhất Việt Nam hiện nay, đại diện cho đỉnh cao của nghệ thuật trồng trọt và chế biến cà phê trong nước. Loại cà phê này không chỉ được người Việt yêu thích mà còn rất hợp khẩu vị khách nước ngoài, thậm chí lọt vào top 5 cà phê ngon nhất thế giới.

Moka Cầu Đất được trồng tại vùng đất đặc biệt ở Cầu Đất, Đà Lạt với độ cao lý tưởng và khí hậu ôn hòa. Vùng này có đặc điểm khí hậu cận nhiệt đới cao nguyên với nhiệt độ mát mẻ quanh năm, ít có sự chênh lệch nhiệt độ giữa các mùa.

Đất đai tại Cầu Đất là loại đất bazan đỏ có tính axit nhẹ, giàu chất hữu cơ và khoáng chất. Lượng mưa phân bố đều trong năm, giúp cây cà phê phát triển ổn định, hạn chế sâu bệnh và cho ra những hạt cà phê có hương vị đồng nhất, chất lượng cao. Chính sự cộng hưởng giữa thổ nhưỡng màu mỡ, độ cao trên 1.500m so với mực nước biển và quy trình canh tác tỉ mỉ đã tạo nên một dòng cà phê Moka mang mùi hương tinh tế, hậu vị ngọt sâu và độ chua thanh đặc trưng khó trộn lẫn.

Điểm nổi bật của Moka Cầu Đất là hương thơm phức hợp – vừa có nốt hương của socola đen, hạt dẻ, vừa phảng phất chút hoa quả chín mọng và mùi đất ẩm sau mưa. Khi rang xay đúng cách, Moka Cầu Đất cho ra tách cà phê cân bằng giữa độ đậm và độ chua, thích hợp với cả phương pháp pha phin truyền thống lẫn pha máy hiện đại.

Với sự tinh túy và độ hiếm, Moka Cầu Đất thường được xếp vào dòng cà phê cao cấp, là lựa chọn hàng đầu của các quán cà phê đặc sản, barista chuyên nghiệp cũng như những người sành cà phê thực thụ.

Như vậy, bài viết đã giúp bạn trả lời câu hỏi “cà phê rang xay loại nào ngon” với 6 lựa chọn tiêu biểu được yêu thích bởi cả giới sành cà phê trong nước lẫn quốc tế. Hy vọng rằng những thông tin này sẽ giúp bạn dễ dàng chọn được loại cà phê phù hợp với khẩu vị và phong cách thưởng thức của riêng mình. Chúc bạn luôn có những phút giây thật trọn vẹn bên ly cà phê rang xay thơm lừng mỗi ngày!