Điểm danh 10 loại cà phê hạt ngon nhất thế giới

Thế giới cà phê rộng lớn và đa sắc, nhưng chỉ một số ít loại hạt được vinh danh là ngon nhất thế giới bởi hương vị độc đáo và độ hiếm có khó tìm. Dưới đây là 10 loại cà phê hạt trứ danh mà bất kỳ tín đồ cà phê nào cũng nên một lần thưởng thức trong đời.

1. Cà phê Kopi Luwak (Indonesia)

Kopi Luwak, hay còn gọi là cà phê chồn, là một trong những loại cà phê ngon, hiếm và đắt nhất thế giới. Nguồn gốc của nó bắt đầu từ thế kỷ 18 khi người Hà Lan đưa cây cà phê vào Indonesia. Tên gọi “Kopi Luwak” xuất phát từ tiếng Indonesia, trong đó “kopi” nghĩa là cà phê và “luwak” là tên một loài cầy sống trên đảo Java, cũng chính là “nghệ nhân” đầu tiên của quá trình sản xuất loại cà phê này.

Điều làm nên sự đặc biệt của Kopi Luwak nằm ở quá trình tiêu hóa của loài cầy vòi đốm. Chúng chọn ăn những quả cà phê chín nhất, nhưng chỉ tiêu hóa phần thịt quả, còn hạt được thải ra ngoài. Các enzym trong dạ dày của cầy làm biến đổi cấu trúc protein trong hạt cà phê, giúp giảm vị đắng và tăng hương thơm đặc trưng. 

Hạt cà phê sau đó được thu nhặt, rửa sạch và rang theo quy trình đặc biệt. Nghe thì có vẻ hơi ghê nhưng bạn hãy yên tâm vì hạt cà phê sẽ được qua những công đoạn chế biến cẩn thận trước khi đến tay người tiêu dùng.

Những người đã trải nghiệm loại cà phê này nhận xét cà phê chồn có vị thơm ngon đặc biệt và là sự hòa quyện của rất nhiều hương vị. Nó được miêu tả là có “mùi mốc” rất hấp dẫn, ngọt ngào như sirô, hương vị đậm đà và thoang thoảng vị caramel và sôcôla, đắng nhưng rất dễ chịu.

Giá của loại cà phê này cực kỳ cao do sản lượng hàng năm rất ít, khoảng 600 USD/kg cho cà phê rang, và khoảng 30 USD cho một tách tại Mỹ hay Nhật.

Tại Việt Nam, Trung Nguyên cũng đã phát triển thương hiệu cà phê chồn cao cấp với tên gọi Weasel Coffee, có giá tới 3.000 USD/kg. Lí giải cho mức giá “khủng khiếp” này là do quy trình sản xuất của họ phức tạp hơn và hoàn toàn thủ công với những con chồn được nuôi thả trong tự nhiên. Nhưng những người có tiền cũng không dễ mà mua được cà phê chồn Weasel vì mỗi năm Trung Nguyên chỉ sản xuất được từ 40 đến 50 kg.

2. Cà phê Blue Mountain (Jamaica)

Cà phê Blue Mountain là một trong những loại cà phê cao cấp và quý hiếm nhất thế giới, được trồng trên dãy núi Blue Mountain ở Jamaica, nơi có độ cao trên 2.000m, khí hậu ôn hòa, đất tơi xốp và mưa dồi dào. Đây là một trong những vùng trồng cà phê cao nhất thế giới, tạo ra điều kiện lý tưởng cho giống Arabica phát triển chậm và tích tụ hương vị.

Hạt cà phê nơi đây mang hương thơm quyến rũ, vị đậm đà, chua nhẹ, ngọt dịu và để lại hậu vị êm ái. Sản lượng rất hạn chế, quy trình canh tác nghiêm ngặt, và chỉ có Jamaica và Hawaii mới có thể trồng được loại cà phê ngon nhất này, trong đó Jamaica có ưu thế vượt trội về độ cao.

Chính sự hiếm có, cùng với hương vị tinh tế đã khiến cà phê Blue Mountain trở thành lựa chọn của giới sành cà phê trên toàn thế giới. Hiện nay, giá bán có thể dao động từ 100–130 USD/kg, và khoảng 90% sản lượng được xuất khẩu sang Nhật Bản.

3. Cà phê Geisha (Panama)

Cà phê Geisha (hay còn gọi là Gesha) được mệnh danh là “nữ hoàng cà phê” nhờ hương vị đặc trưng, tinh tế và giá trị đắt đỏ bậc nhất thế giới. Mặc dù giống cà phê hạt Arabica này có nguồn gốc từ vùng Gesha thuộc Ethiopia, nhưng nó chỉ thực sự gây tiếng vang khi được trồng tại vùng núi cao Boquete ở Panama từ thế kỷ 19. Chính điều kiện khí hậu mát mẻ, đất núi lửa màu mỡ và độ cao lý tưởng tại đây đã giúp giống cà phê này bộc lộ tối đa tiềm năng hương vị của mình.

Điều làm nên danh tiếng của cà phê Geisha không chỉ là độ hiếm, mà còn là trải nghiệm thưởng thức vô cùng khác biệt. Hạt Geisha cho ra ly cà phê có hương thơm phức hợp như hoa nhài, cam quýt, mật ong và trà Earl Grey. Vị cà phê nhẹ, trong trẻo, thanh thoát như một loại trà cao cấp, với hậu vị kéo dài và cực kỳ tinh khiết. Nhờ những đặc tính độc đáo ấy, Geisha thường xuyên xuất hiện trong các cuộc thi barista quốc tế và đạt điểm số rất cao trong đánh giá cupping của các chuyên gia.

Không chỉ nổi bật về hương vị, Geisha còn nổi tiếng với mức giá kỷ lục. Một số lô cà phê Geisha Panama từng được đấu giá lên tới hơn 1.000 USD/kg, con số khiến nó trở thành một trong những loại cà phê ngon và đắt đỏ nhất hành tinh. Vì thế, Geisha không chỉ là thức uống mà còn là biểu tượng của nghệ thuật, sự tinh tế và đẳng cấp trong thế giới cà phê đặc sản.

4. Cà phê Yirgacheffe (Ethiopia)

Ethiopia được coi là cái nôi của cà phê, nơi mà hạt cà phê đầu tiên xuất hiện và Yirgacheffe là dòng cà phê đặc sản trứ danh không thể không nhắc đến. Được trồng ở độ cao từ 1.700–2.200m tại vùng Yirgacheffe thuộc tỉnh Sidamo, loại cà phê này hấp thụ trọn vẹn những tinh hoa từ đất bazan màu mỡ, khí hậu mát mẻ và sương mù bao phủ quanh năm. Đây là những điều kiện hoàn hảo giúp giúp cây cà phê phát triển chậm, kéo dài thời gian nuôi quả, tích lũy các chất dinh dưỡng cho hạt cà phê và phát triển hương vị tốt nhất.

Điểm đặc biệt khiến cà phê Yirgacheffe nổi bật trên bản đồ cà phê thế giới chính là hương vị tươi sáng, thanh thoát hiếm có. Với phương pháp sơ chế ướt truyền thống, hạt Yirgacheffe cho ra ly cà phê có mùi thơm nhẹ nhàng của hoa nhài, cam quýt, chanh, đôi khi còn thoảng mùi trà xanh hoặc mật ong. Vị chua tự nhiên, thanh sạch, thể chất nhẹ và hậu vị kéo dài khiến Yirgacheffe thường được ví như “ly cà phê mang hồn của một tách trà”.

Chính sự cân bằng giữa hương, vị và kết cấu đã giúp Yirgacheffe được đánh giá là một trong những loại hạt cà phê ngon nhất thế giới. Nó không chỉ là lựa chọn yêu thích của các barista trong các cuộc thi quốc tế mà còn là biểu tượng của cà phê thủ công, tinh tế và có chiều sâu. Mỗi tách Yirgacheffe là một hành trình khám phá, vừa gần gũi, vừa mới mẻ, vừa thuần khiết nhưng đầy cá tính.

5. Cà phê Kona (Hawaii)

Cà phê Kona là niềm kiêu hãnh của nước Mỹ và là một trong những loại cà phê đặc sản hiếm hoi được trồng hoàn toàn trong lãnh thổ Hoa Kỳ. Loại cà phê này được trồng trên các sườn núi lửa Mauna Loa và Hualalai, nơi có điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu gần như lý tưởng cho cây cà phê phát triển. Vào ban ngày, nắng nhẹ chan hòa; buổi chiều, mưa rào mát dịu; đêm đến là những làn sương bao phủ, tất cả đã tạo nên một “môi trường sinh thái hoàn hảo” cho giống cà phê Arabica tại đây.

Điều làm nên sự độc đáo của cà phê Kona không chỉ nằm ở hương vị tinh tế, nhẹ, thanh, ngọt hậu và rất ít đắng, mà còn ở quy trình sản xuất được quản lý cực kỳ nghiêm ngặt. Hầu hết các trang trại ở đây đều là nông trại gia đình nhỏ, với diện tích chỉ khoảng 5 mẫu Anh, nhưng lại chăm chút kỹ lưỡng từ khâu trồng, thu hoạch cho đến chế biến. Từng quả cà phê được hái thủ công nhiều lần trong mùa thu hoạch để chỉ chọn những trái chín đỏ hoàn hảo. Sau khi được hái, quả cà phê phải được sơ chế trong vòng 24 giờ bằng máy nghiền bột, lên men, rồi phơi khô theo tiêu chuẩn của Bộ Nông nghiệp Hawaii.

Hệ thống phân loại hạt cà phê Kona cũng vô cùng nghiêm ngặt. Hạt loại I thường được phân thành các cấp như Kona Extra Fancy, Kona Prime hay Kona Select (tùy theo kích cỡ, độ ẩm và độ tinh khiết). Loại II là các hạt Peaberry, tức chỉ có một hạt trong mỗi quả cà phê, vốn được giới sành cà phê ưa chuộng vì hương vị đậm hơn. Chỉ những hạt thuộc loại I hoặc II mới đủ điều kiện mang nhãn hiệu “Kona Coffee”, một danh xưng được pháp luật Hawaii đặt ra để chống lại tình trạng pha trộn và làm giả loại cà phê hạt ngon nhất này.

Sản lượng cà phê Kona sản xuất hàng năm rất hiếm, chỉ chiếm khoảng 1% sản lượng cà phê toàn cầu, do khu vực trồng hẹp (chỉ khoảng 30 dặm dài và 1 dặm rộng). Ngoài ra, việc tuân thủ các quy định lao động, mức lương tối thiểu và điều kiện làm việc tại Mỹ cũng khiến chi phí sản xuất Kona cao hơn nhiều so với các quốc gia sản xuất cà phê khác như Brazil hay Việt Nam.

6. Cà phê Peaberry (Tanzania)

Tanzania nổi tiếng với cà phê chất lượng cao, đặc biệt là cà phê Arabica, và cà phê Peaberry Tanzania được xem là một trong những loại cà phê đặc biệt nhất của vùng này. 

Khác với quả cà phê thông thường có hai hạt cà phê trên mỗi trái, cà phê Peaberry thực chất là những quả cà phê bị đột biến (chỉ chiếm 5% sản lượng thu hoạch) chỉ chứa một hạt đơn trên mỗi trái cà phê. Nhờ đó toàn bộ chất dinh dưỡng của trái dành trọn cho hạt tròn trịa ấy, giúp cho hạt tích lũy các đặc tính hương vị nổi trội, mạnh mẽ và hương thơm phong phú so với các hạt bình thường.

Được trồng chủ yếu ở các vùng núi cao của Tanzania, đặc biệt là sườn núi Kilimanjaro và Meru, cà phê Peaberry phát triển trong điều kiện khí hậu lý tưởng: đất núi lửa giàu dinh dưỡng, độ cao trên 1.400m và khí hậu mát mẻ quanh năm. Chính môi trường này giúp hạt cà phê phát triển chậm, tích lũy hương vị phong phú và cân bằng.

Ly cà phê Tanzania Peaberry thường mang vị chua thanh tao, hậu ngọt nhẹ, hương thơm gợi nhớ đến trái cây họ cam chanh, mật ong và hoa dại. Hương vị sống động, sạch và tươi mới chính là lý do khiến nó được giới sành cà phê trên toàn thế giới đánh giá cao.

7. Cà phê Toraja (Sulawesi)

Cà phê Sulawesi Toraja là một loại cà phê đặc sản được trồng ở vùng cao nguyên phía đông nam của đảo Sulawesi, Indonesia. Nó nổi tiếng với hương vị đậm đà, cân bằng giữa vị trái cây chín và sô cô la đen, với độ chua thấp nhưng sống động. Cà phê này còn được biết đến với tên gọi “Celebes” do Sulawesi trước đây có tên là Celebes dưới thời thuộc địa Hà Lan. 

Tana Toraja trồng chủ yếu giống Arabica, cao hơn 1.500 mét so với mực nước biển. Cà phê ở đây được trồng phương pháp truyền thống, trên các đồn điền quy mô nhỏ. Cà phê được thu hoạch bằng tay để đảm bảo chất lượng đồng đều. 

Cà phê Sulawesi có hương vị mượt mà, cân bằng với vị của trái cây chín và sô cô la đen. Khi thưởng thức, bạn có thể cảm nhận được hương thơm thoảng mùi đất ẩm, gỗ quý, sôcôla đen, đôi khi có cả vị thuốc bắc nhẹ nhàng và hậu vị kéo dài ấm áp. Sự phức tạp trong hương vị này khiến Toraja trở nên độc đáo, khó nhầm lẫn với bất kỳ loại cà phê nào khác.

Do địa hình đồi núi cao, cà phê ở đây được trồng rải rác theo kiều thuần tự nhiên nên năng suất mỗi năm chỉ đạt 300kg/ha. Năng suất cà phê ở Toraja thấp cộng thêm hương vị cà phê đâm đã khiến cho những người sành cà phê trên thế giới yêu thích và săn lùng. Nhật Bản, Mỹ và Úc là những nước tiêu thụ cà phê Toraja nhiều nhất thế giới.

8. Cà phê Antigua (Guatemala)

Cà phê Antigua đến từ vùng đất cao nguyên cùng tên thuộc miền trung Guatemala, nơi được bao bọc bởi ba ngọn núi lửa hùng vĩ: Agua, Fuego và Acatenango. Nhờ thổ nhưỡng núi lửa giàu khoáng chất, độ cao từ 1.500–1.700 mét cùng khí hậu mát mẻ, sương mù nhiều và mùa mưa kéo dài, Antigua trở thành vùng đất lý tưởng để trồng những cây cà phê Arabica hảo hạng.

Một điều thú vị là tro núi lửa từ những lần phun trào nhẹ của núi Fuego vẫn định kỳ rơi xuống các đồn điền cà phê ở Antigua, như một loại “phân bón tự nhiên” giúp đất đai nơi đây luôn giàu khoáng chất. Cũng chính sự hiện diện sống động của núi lửa này đã tạo nên loại đất bazan tơi xốp, có khả năng giữ nước cực tốt mà không bị úng, yếu tố cực kỳ hiếm và lý tưởng cho việc trồng cà phê Arabica.

Cà phê Antigua được sơ chế bằng phương pháp washed (ướt), giúp làm nổi bật vị chua thanh sạch, cùng hương thơm rất riêng. Điều đặc biệt là vị của Antigua không quá “phô trương” mà đầy chiều sâu: bạn sẽ tìm thấy chút vị sôcôla đen, caramel cháy, gia vị ấm áp như quế hồi, hòa quyện trong hậu vị dài lâu và gợi nhớ. Đây là kiểu cà phê mà càng uống nhiều, bạn càng phát hiện thêm nhiều lớp hương vị ẩn bên dưới, giống như đang đọc một cuốn tiểu thuyết dày, càng lật trang càng cuốn hút.

Antigua là một trong số ít những vùng cà phê đặc sản được bảo hộ địa lý trên thế giới (Protected Designation of Origin – PDO). Điều đó có nghĩa là không phải cứ trồng cà phê ở Guatemala là được gọi là “Antigua coffee”, mà phải trồng trong đúng khu vực địa lý Antigua, và phải đạt được các tiêu chuẩn khắt khe về độ cao, chất lượng hạt, quy trình sơ chế. Đây cũng là lý do vì sao cà phê Antigua luôn giữ được danh tiếng ổn định là một trong những loại cà phê hạt ngon nhất thế giới trong suốt nhiều thập kỷ.

9. Cà phê AA (Kenya)

Nếu ví thế giới cà phê như một sân khấu, thì cà phê Kenya AA chắc chắn là một ngôi sao sáng. Được trồng chủ yếu trên sườn núi Kenya và vùng cao nguyên xung quanh, ở độ cao từ 1.500–2.100 mét, loại cà phê này đáp ứng hầu hết các tiêu chuẩn nghiêm ngặt của cà phê đặc sản.

Chữ “AA” trong tên gọi không phải là tên giống, mà là cấp phân loại chất lượng hạt cà phê, theo hệ thống chấm điểm của chính phủ Kenya. Hạt “AA” là loại lớn nhất, tròn đẹp và đồng đều nhất.

Trong cà phê Kenya, người ta có thể cảm nhận được nhiều hương vị tuyệt vời. Nó mang đến nốt thăng của cam chanh, hòa quyện với hương vị hạt tiêu thơm nồng. Đôi khi, còn có sự kết hợp với tông màu dễ chịu của quả blackberry.

Dư vị để lại có thể là vỏ chanh sấy khô hoặc một chút winey. Với sự phong phú và đa dạng trong hương vị như vậy, không có gì ngạc nhiên khi cà phê AA Kenya được coi là một trong những loại cà phê hạt ngon nhất thế giới.

Không giống các quốc gia sản xuất cà phê đại trà, Kenya áp dụng một hệ thống đấu giá công khai minh bạch, nơi hạt cà phê được phân loại theo từng lô nhỏ của nông hộ và bán cho các nhà rang xay. Loại cà phê này cũng được coi là loại hạt tiêu chuẩn cho các cuộc thi barista và cupping chuyên sâu trên thế giới.

10. Moka Cầu Đất (Việt Nam)

Được mệnh danh là “nữ hoàng” trong thế giới cà phê, Moka Cầu Đất là dòng Arabica quý hiếm và tinh tế bậc nhất tại Việt Nam. Loại cà phê này vốn là hậu duệ của giống Typica Arabica có nguồn gốc từ Yemen. Vào năm 1975, người Pháp đã mang giống cà phê Moka đến trồng thử nghiệm ở miền Bắc Việt Nam, tuy nhiên chỉ khi được trồng tại vùng đất cao nguyên Cầu Đất, Đà Lạt, cà phê Moka mới thực sự “bùng nổ”. 

Moka là giống cây cực kỳ khó tính, rất dễ nhiễm bệnh, cần được trồng ở độ cao từ 1.500m trở lên, trong điều kiện khí hậu mát mẻ quanh năm, độ ẩm cao, đất tơi xốp và giàu khoáng chất. Và tất cả những điều kiện ấy đều hội tụ một cách hoàn hảo ở Cầu Đất, nơi có khí hậu ôn hòa, sương phủ mỗi sớm, đất đỏ bazan màu mỡ và nguồn nước đầu nguồn trong lành. Chính sự khắt khe về môi trường sống ấy khiến Moka trở nên hiếm và quý, với sản lượng vô cùng hạn chế.

So với Arabica thông thường, cây Moka sinh trưởng chậm hơn, hạt nhỏ hơn nhưng cứng chắc và đậm chất hơn. Về hương vị, Moka Cầu Đất mê hoặc người uống bằng hương thơm thanh nhã như hoa khô, thoang thoảng sôcôla, caramel và trái mọng. Vị chua thanh tự nhiên, hậu vị dài và ngọt dịu, tất cả hòa quyện trong một trải nghiệm đầy tinh tế và khó quên.

Điều thú vị là dù được mang trồng thử ở nhiều vùng khác nhau trong nước, chỉ tại Cầu Đất, giống Moka mới đạt được độ tròn vị tuyệt hảo. Vì thế, người yêu cà phê thường nói: “Đến Đà Lạt mà chưa thử ly Moka Cầu Đất thì coi như chưa thực sự đặt chân đến cao nguyên.”

Ngày nay, cà phê Moka Cầu Đất không chỉ là niềm tự hào của Đà Lạt, mà còn là biểu tượng của chất lượng trong giới cà phê đặc sản Việt Nam. Dù khó trồng, năng suất thấp và giá thành cao, Moka vẫn được các nhà rang xay và quán cà phê cao cấp lựa chọn nhờ sự tinh tế không thể thay thế, một hương vị vừa thanh lịch vừa quyến rũ, như chính vùng đất đã nuôi dưỡng loại cà phê hạt ngon nhất thế giới này.

Trên đây là 10 loại hạt cà phê ngon nhất thế giới, được sưu tầm bởi Hello 5 Coffee nhằm mang đến cho bạn những lựa chọn xứng đáng nhất cho hành trình thưởng thức cà phê đích thực. Hy vọng bạn đã tìm thấy thêm cảm hứng để khám phá thế giới cà phê đa dạng và đầy cuốn hút. Chúc bạn luôn có những phút giây an yên bên tách cà phê yêu thích mỗi ngày!