Cà phê Cherry là gì? Đặc điểm, nguồn gốc, hương vị & cách pha chế chuẩn vị

Đã là một người sành cà phê thì chắc hẳn các bạn đã nghe qua cái tên “cà phê Cherry” – một loại cà phê độc đáo không chỉ gây ấn tượng bởi vẻ ngoài bắt mắt mà còn bởi hương vị thanh nhẹ, chua dịu đầy lôi cuốn. Vậy cà phê Cherry là gì? Nguồn gốc từ đâu, có gì đặc biệt trong hương vị và cách pha chế như thế nào để giữ trọn bản sắc? Hãy cùng Hello 5 Coffee khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây.

Cà phê Cherry là gì?

Cà phê Cherry (còn được gọi là cà phê mít) là một giống cà phê đặc biệt thuộc họ Thiến Thảo, mang tên khoa học Coffea Liberica hoặc Coffea Excelsa. Đây là loại cà phê đứng thứ ba về sản lượng trồng trọt toàn cầu, sau Arabica và Robusta. Sở dĩ được gọi là “cà phê mít” vì cây có thân gỗ lớn, tán rộng và lá dài xanh bóng, khá giống với cây mít dân dã. Ưu điểm nổi bật của giống cà phê này là khả năng sinh trưởng tốt trong nhiều điều kiện khí hậu khác nhau và sức đề kháng mạnh với sâu bệnh. Tuy nhiên, vì có độ chua cao và hương vị khá kén người uống nên cà phê Cherry chỉ chiếm khoảng 1% sản lượng tiêu thụ trên thế giới.

Loài cà phê này phát triển mạnh ở độ cao từ 800 đến 1000m, khí hậu ấm áp trong khoảng 25–30°C, và cần lượng mưa dồi dào từ 1000mm trở lên. Hiện nay, cà phê Cherry chủ yếu được trồng tại Philippines, Malaysia và một số vùng thuộc Tây Phi – nơi có điều kiện tự nhiên phù hợp để phát huy hết đặc tính độc đáo của giống cà phê này.

Đặc điểm sinh học của cây cà phê Mít

Cây cà phê Cherry, hay còn gọi là cà phê mít, có thể cao từ 2 đến 5 mét nếu trồng trong vườn. Khi mọc trong tự nhiên, nơi có điều kiện tốt, cây có thể cao đến 15 mét. Thân cây khá to, tán rộng, lá lớn và xanh. Khi trưởng thành, cây cho ra những quả cà phê to, tròn, nhìn rất bắt mắt.

Giống cà phê này nổi tiếng vì sức sống tốt, có thể chịu được thời tiết khắc nghiệt như nắng nóng, khô hạn (ví dụ như ở Trung Phi). Dù trong điều kiện khắc nghiệt, cây vẫn cho ra những quả cà phê chất lượng. Ngoài ra, cà phê Cherry cũng có khả năng chống sâu bệnh tốt hơn nhiều giống khác.

Một cây cà phê Cherry khỏe mạnh có thể nở từ 30.000 đến 40.000 hoa mỗi mùa. Hoa cà phê nở thành từng chùm trắng, thơm nhẹ và chỉ nở trong khoảng 3–4 ngày. Điểm đặc biệt là hoa thường mọc lại đúng chỗ cũ vào mùa sau.

Chính nhờ khả năng sinh trưởng tốt nên nhiều nông dân đã chọn cây cà phê Cherry làm gốc ghép cho các giống cà phê khác. Những cây ghép từ gốc Cherry thường cho quả to, hương thơm nhẹ và dễ chịu.

Đặc điểm nhận dạng của hạt cà phê Cherry

Hạt cà phê Cherry rất dễ nhận biết nhờ vào hình dáng quả bầu dục, vỏ màu vàng sáng và bóng. So với hạt Arabica, quả cà phê Cherry thường to hơn khoảng 1,5 lần, và cũng được xem là loại cà phê có quả lớn nhất hiện nay. Tuy nhiên, dù quả to nhưng phần thịt lại khá dày, trong khi hạt nhân bên trong lại nhỏ và thon dài.

Cũng chính vì lớp vỏ và thịt dày, trong khi hạt nhỏ nên quá trình chế biến sau thu hoạch của cà phê Cherry thường mất nhiều thời gian và công sức hơn. Đây cũng được xem là một điểm hạn chế của giống cà phê này khi so với các loại cà phê phổ biến khác như Robusta hay Arabica.

Phân loại cà phê Cherry

Hiện nay, cà phê Cherry được trồng chủ yếu với hai giống chính là Coffea Liberica và Coffea Excelsa. Mỗi giống lại có những điểm thú vị riêng:

• Cà phê Liberica là giống có thân cây cao to, vững chắc, thường cho ra những cây cà phê có chiều cao vượt trội. Tuy nhiên, điểm hạn chế là thời gian cây ra hoa, kết trái và cho quả chín thường kéo dài hơn. Hạt cà phê sau khi thu hoạch cũng cần trải qua nhiều công đoạn chế biến phức tạp để đạt được chất lượng thành phẩm tốt.
• Cà phê Excelsa lại có thân cây nhỏ hơn, tán lá gọn, quả cũng nhỏ hơn so với Liberica. Bù lại, giống này có thời gian ra hoa và chín nhanh hơn, quy trình chế biến cũng nhẹ nhàng và tiết kiệm thời gian hơn so với Liberica.

Dù có sự khác biệt về hình thái và quá trình canh tác, nhưng điểm chung của cả hai giống cà phê Cherry này chính là hương vị đặc trưng. Chúng đều mang vị chua thanh nhẹ, mùi thơm trái cây nổi bật và hương hoa đậm đà. Ngoài ra, cà phê Cherry có hàm lượng caffeine rất thấp, chỉ khoảng 2%, nên ít được sử dụng hơn so với các loại hạt cà phê phổ biến, mà thường dành cho những ai yêu thích sự nhẹ nhàng, mới lạ trong hương vị.

Nguồn gốc của cà phê Cherry

Cà phê Cherry (cà phê mít) có nguồn gốc từ các nước Trung Phi và được phát hiện lần đầu vào năm 1843. Sau đó, giống cà phê này được người Tây Ban Nha mang về trồng tại Philippines. Nhờ khả năng chống chịu sâu bệnh tốt và thích nghi với khí hậu nóng ẩm, cà phê Cherry dần được nhân rộng ra nhiều khu vực khác.

Vào thế kỷ 19, khi giống cà phê Arabica tại Indonesia bị ảnh hưởng nặng nề bởi bệnh gỉ sắt, người dân nơi đây đã chuyển sang trồng cà phê Cherry (giống Liberica) để đảm bảo nguồn cung cho thị trường. Kể từ đó, cà phê Cherry dần trở thành một trong những giống cà phê được trồng phổ biến ở Indonesia, Philippines và Malaysia.

Tại Việt Nam, cà phê mít đã được đưa vào trồng từ khá lâu, đặc biệt là ở khu vực Tây Nguyên, nơi có khí hậu và thổ nhưỡng phù hợp. Tuy không phổ biến như Arabica hay Robusta, nhưng cà phê Cherry vẫn giữ một vị trí riêng trong lòng những người yêu cà phê nhờ vào hương vị độc đáo và ngoại hình bắt mắt.

Cà phê Cherry có hương vị như thế nào?

Cà phê Cherry mang đến một hương vị rất khác biệt so với Arabica hay Robusta quen thuộc. Loại cà phê này nổi bật với mùi thơm trái cây ngọt ngào, đôi khi gợi nhớ đến hương mít chín (có lẽ vì thế mà nó còn được gọi là cà phê mít). Khi pha lên, hương thơm của cà phê Cherry lan tỏa nhẹ nhàng như một khu vườn nhiệt đới đầy hoa quả, mang lại cảm giác dễ chịu, thanh thoát.

Hương vị của cà phê Cherry rất đặc trưng có thể nhận ra ngay khi chạm vào đầu lưỡi. Bạn sẽ cảm nhận được vị chua thanh mát, sau đó là chút ngọt hậu nhẹ nhàng, thỉnh thoảng còn có dư vị giống như socola đọng lại sau khi uống. So với Arabica có vị chua nhẹ và Robusta đậm đà, cà phê Cherry thiên về hướng dịu nhẹ, thanh tao hơn, nên rất được lòng những ai yêu thích sự tinh tế và mới lạ, đặc biệt là phái nữ.

Tuy nhiên, cũng chính vì thiên về vị chua và hương trái cây, cà phê Cherry không phù hợp với số đông người dùng tại Việt Nam, nơi mà gu cà phê thường nghiêng về vị đắng đậm. Do đó, giống cà phê này ít được sử dụng phổ biến trong ngành F&B và cũng không xuất hiện nhiều trên thị trường. Nhưng với những người yêu thích sự khác biệt, cà phê Cherry lại là một lựa chọn rất đáng để khám phá.

Cà phê Cherry được trồng nhiều ở khu vực nào?

Cà phê Cherry có ưu điểm dễ trồng, thích nghi tốt với nhiều loại khí hậu và thổ nhưỡng. Chính vì vậy, khi du nhập vào Việt Nam, giống cà phê này nhanh chóng được gieo trồng tại nhiều tỉnh như Quảng Trị, Kon Tum, Gia Lai, Nghệ An,… Đây đều là những khu vực có điều kiện tự nhiên phù hợp để cây phát triển tốt.

Tuy nhiên, do sản lượng không cao và nhu cầu thị trường còn hạn chế, nên cà phê Cherry không được trồng đại trà như Robusta hay Arabica. Ngay cả ở các “thủ phủ cà phê” của Việt Nam tại khu vực Tây Nguyên, giống cà phê này cũng chỉ được trồng với quy mô nhỏ lẻ, mang tính thử nghiệm hoặc phục vụ một nhóm khách hàng nhất định.

Chính vì vậy, hiện nay cà phê Cherry khá hiếm trên thị trường, người tiêu dùng muốn tìm mua cũng không dễ, do nguồn cung không nhiều và không phải nơi nào cũng sẵn có.

Cà phê Cherry có đắt không, giá bao nhiêu?

Hiện nay, giá cà phê Cherry (đã rang) trên thị trường thường dao động trong khoảng 190.000 đến 250.000 đồng/kg, tùy thuộc vào chất lượng, vùng trồng và đơn vị cung cấp. So với các loại cà phê cao cấp như Arabica, mức giá này được xem là mềm hơn, phù hợp với những ai muốn trải nghiệm hương vị mới lạ mà không cần đầu tư quá nhiều.

Tuy nhiên, giá trị thương phẩm của cà phê Cherry không cao bằng Arabica hay Robusta. Nguyên nhân là do chất lượng hạt không đồng đều, hương vị thay đổi theo mùa vụ và quy trình chế biến phức tạp hơn. Bên cạnh đó, lượng tiêu thụ thấp và sản lượng hạn chế cũng là yếu tố ảnh hưởng đến giá thành.

Trong khi đó, cà phê Arabica vẫn được đánh giá cao về hương vị, độ ổn định và được ưa chuộng rộng rãi trong ngành cà phê đặc sản. Vì vậy, cà phê Cherry hiện chủ yếu phục vụ cho nhóm khách hàng yêu thích sự mới lạ hoặc các quán cà phê muốn tạo điểm nhấn khác biệt trong thực đơn.

Cách pha chế & thưởng thức cà phê Cherry chuẩn vị

Cà phê Cherry là loại cà phê dễ uống, có thể pha chế theo nhiều cách khác nhau tùy theo sở thích. Bạn có thể pha phin truyền thống để cảm nhận trọn vẹn hương thơm đặc trưng, hoặc pha bằng túi lọc tiện lợi nếu muốn nhanh gọn hơn. Với vị chua nhẹ, hương trái cây ngọt ngào, cà phê Cherry có thể dùng nguyên bản hoặc kết hợp cùng sữa đặc, kem béo để tăng độ mịn và chiều sâu hương vị.

Nhiều người còn sáng tạo cà phê Cherry thành đồ uống trái cây buổi sáng, bằng cách mix với sữa trái cây, vừa tươi mới lại vẫn đủ độ tỉnh táo. Nếu bạn là người nhạy cảm với cafein, thì cà phê Cherry pha cold brew (ủ lạnh) là lựa chọn lý tưởng, vì hàm lượng cafein trong loại cà phê này khá thấp, giúp bạn thưởng thức mà không lo bị say cà phê.

Ngoài ra, một số cách kết hợp thú vị như pha cà phê Cherry với nước cam hoặc mật ong cũng được nhiều người ưa chuộng. Cách pha này vừa dễ uống, lại mang đến cảm giác sảng khoái, phù hợp cho những ai không quen vị đắng nhưng vẫn muốn có một ly cà phê nhẹ nhàng để bắt đầu ngày mới.

Trên đây là đôi điều thú vị về cà phê Cherry, hay còn được gọi thân quen là cà phê mít. Hy vọng qua bài viết này, các bạn đã hiểu rõ hơn về nguồn gốc, đặc điểm, hương vị cũng như cách pha chế của loại cà phê độc đáo này. Chúc bạn sẽ tìm được cách thưởng thức cà phê Cherry phù hợp với khẩu vị của mình và có những trải nghiệm cà phê thật trọn vẹn, mới lạ mỗi ngày.